Uzayan yangın sezonu doğa ile beraber solunum sağlığımızı da tehdit ediyor
TÜSAD Çevre sel ve Mesleki Hastalıklar-İş Sağlığı Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Ayşe Coşkun Beyan, yangın dumanının özellikle kronik solunum hastalığı olan bireyler için ciddi riskler taşıdığına dikkat çekerek, “Yangın dumanından daha az etkilenmek için filtreli maske takılmalı, cam ve kapılar kapalı tutulmalı ve kronik solunum yoluhastalıkları olan kişilerin yakınmalarında artış olması halinde mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalı” açıklamasında bulundu.
Haziran 2025 itibarıyla Türkiye'de yalnızca son bir ayda 1.500'ü aşkın orman yangını kaydedildi. Bu yangınlar, doğaya ve canlılara verdiği zararın yanı sıra, solunum sağlığımız için de ciddi bir tehdit oluşturuyor. İklim değişikliği, yangınların sıklığını ve süresini artırıyor. Bilimsel projeksiyonlara göre, 2080’e kadar yangın sıklığında%50’ye varan bir artış bekleniyor. Türkiye’de yangın sezonu artık yalnızca yaz aylarına değil, yılın 6-8 ayına yayılmış durumda.
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD) Çevresel ve Mesleki Hastalıklar-İş Sağlığı Çalışma Grubu Başkanı Doç. Dr. Ayşe Coşkun Beyan, yangın dumanının insan sağlığı üzerindeki yıkıcı etkilerine dikkat çekerek, özellikle kronik solunum hastalığı olanların risk altında olduğu uyarısını yaptı.
Beyan, açıklamasında şu bilgilere yer verdi: “Çıkan orman yangınlarında yalnızca ağaçlar değil, ciğerlerimiz de yanıyor. Yangın dumanı nefes aldığımız havayı zehirliyor. Orman yangınları sırasında ortaya çıkan duman; karbon monoksit, azot oksitler, ozon, formaldehit, PAH’lar ve PM2.5gibi pek çok toksik madde içeriyor. Bu maddeler hem akut hemde kronik solunumsal rahatsızlıklara neden olabiliyor.”
Türkiye’de özellikle batı ve güney kıyılarının, yangın dumanı açısından yüksek risk taşıdığını belirten Beyan, “Yangın dumanına karşı özellikle KOAH, astım, bronşit gibi kronik akciğer hastaları, 65 yaş üstü bireyler, çocuklar ve bebekler, hamileler, yangın bölgesinde çalışan itfaiye ve sağlık personeli, arama kurtarma ekipleri, orman işçilerinin risk altında” uyarısında bulundu.
Beyan, yangın dumanından mümkün olduğunca az etkilenmek içinseşu önerileri yaptı: “Bu bölgelerde yaşayan vatandaşların dumanın yoğun olduğu günlerde mümkünse evde kalmaları, pencereleri kapalı tutmalarıvePM2.5 filtreli maskeler (N95/FFP2)kullanmaları gerekmektedir.Kronik hastalığı olanlar ilaçlarını düzenli kullanmalı ve yakınmalarında artış varsa hemen sağlık kuruluşuna başvurmalı.Ortam hava temizleyicileri ve klima filtreleri kullanılmalı ve düzenli olarak temizlenmelidir.”
TÜSAD HAKKINDA
Göğüs hastalıkları alanında ülkemizin ilk bilimsel meslek kuruluşu olarak 22 Haziran 1970 yılında Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), halen Türkiye genelindeki 6.000’e yakın üyesi ile “halkın akciğer sağlığını korumak” amacı doğrultusunda çalışmalarını sürdürüyor. Alanında Türkiye’nin en büyük ve köklü kuruluşu olan TÜSAD, toplumsal ve mesleki eğitimi, araştırmaları destekleyerek halk sağlığının korunmasına yönelik faaliyetler yürütüyor. “Tükenmeyen Nefesle” sloganı ile 55 yıllık geçmişinde 46 ulusal kongre, sayısız bilimsel toplantı, sempozyum, iki dünya kongresine imza atan TÜSAD, mesleki eğitim çalışmalarının yanı sıra bilinçlendirme ve farkındalık projelerine de büyük önem veriyor.